Kwaliteitshandboek

Interventielogica

Een kwaliteitshandboek is een handreiking met beschrijvingen, principes, richtlijnen en beeldende voorbeelden voor de ontwikkeling, inrichting en het behoud van kwaliteit in dat specifieke gebied. Het vormt een concreet handelingsperspectief voor ontwerp en inrichting van een gebied. 

Doelen

Een kwaliteitshandboek is vooral inspirerend en richtinggevend en heeft als doel om de identiteit, aantrekkelijkheid en de karakteristieken van het gebied te behouden of te verbeteren bij ruimtelijke opgaven. Daarbij houdt het rekening met de natuur-, klimaat-, en wateropgaven voor het landelijk gebied, bijvoorbeeld met de toepassing van het ‘water en bodem sturend’-principe. 

Maatregelen

Toepasbaar bij maatregelen die betrekking hebben op (her)inrichtingsplannen bij ruimtelijke ingrepen in het landelijk gebied, zoals landschapsinrichting, herverkaveling of bij beëindiging of verplaatsing van agrarische bedrijven.  

Toelichting

Een kwaliteitshandboek kent verschillende benamingen zoals ‘kookboek’, ‘leidraad’ of ‘gids’. Het geeft richting en perspectief voor zowel eigenaren als professionals, zoals architecten, stedenbouwkundigen en landschapsontwerpers, om bij te dragen aan de kwaliteit van de leefomgeving. Het is inspirerend en richtinggevend en kan dienen als uitgangspunt voor de vertaling van provinciaal of gemeentelijk beleid. Het dient daarmee als een referentiepunt voor alle betrokken partijen om samen te werken aan een harmonieuze en kwalitatieve ruimtelijke ontwikkeling.  

Voorbeelden zijn:  

• Ervenhandboeken streekeigen erven Noord-Holland (gemeenten en Landschap Noord-Holland, 2016) 
• Handboek kwaliteitsverbetering buitengebied - Werken aan de polders (Gemeente Voorne aan Zee, 2017) 
• Leidraad Nationale Parken (Nationale parken Bureau, 2021) 
• Kwaliteitsgidsen Utrechtse Landschappen (provincie Utrecht, 2022) 

Met de inzet van ontwerpend onderzoek-allianties is in het kader van het RijksProgramma Mooi Nederland een set van acht handreikingen ontwikkeld, bedoeld om concrete handelingsperspectieven aan te reiken voor het werken aan ruimtelijke opgaven op concrete plekken. Zo ook voor het thema 'Landbouw & Natuur'. Deze handreikingen kunnen bijdragen aan Gebiedsgerichte aanpakken en lokale inrichtingsplannen. Zie Mooi Nederland.