Instrumentenkoffer Landelijk Gebied

Innovatie kan een impuls krijgen via samenwerkingsverbanden tussen landbouwers en andere relevante partijen, zoals mkb’ers, kennisinstellingen, en brancheorganisaties. De regeling “Samenwerken aan innovatie via het EIP” (Europees Innovatie Partnerschap) is ontworpen om innovatie in de landbouw te stimuleren door dergelijke samenwerkingsverbanden te ondersteunen en daarmee van elkaar te leren.

Voor jonge agrariërs is het financieel lastig om een nieuw bedrijf op te zetten en tot ontwikkeling te brengen, omdat in Nederland de grondprijs hoog is en de opstallen duur zijn. Dit geldt in het bijzonder voor zij-instromers, omdat zij een bedrijf meestal niet onder de marktwaarde kunnen kopen. Verschillende financiële regelingen bieden jonge boeren ondersteuning om deze stap te kunnen zetten. Hoewel deze regelingen onderling verschillend zijn van aard, zijn ze allen gericht op generatievernieuwing in de land- en tuinbouw.

Naast lokale kennis van stakeholders kan er in gebiedsprocessen behoefte zijn aan inzet van specifieke (externe) deskundigheid. Denk aan deskundigheid over de fysieke kenmerken van het gebied (landschap, bodem, water, ecologie), landbouwkundige expertise, cultuurhistorische kennis, ontwerpkennis en procesexpertise. Deze kennis kan bijdragen aan een beter begrip van de complexe gebiedsopgaven, het vinden van innovatieve en creatieve oplossingen, de onderbouwing van plannen en besluiten en een doordacht procesontwerp. Inzet van specifieke expertise kan georganiseerd worden via afgebakende onderzoeks- of adviesopdrachten of het toevoegen van specifieke experts aan het projectteam, zoals een landschapsarchitect of waterdeskundige.

In aanvulling op een gebiedsgerichte aanpak kan gewerkt worden met een gebiedsfonds (ook wel streek- of landschapsfonds genoemd) als toevoeging aan of alternatief voor bestaande financieringsinstrumenten. Het stimuleert lokale initiatieven binnen afspraken en doelen van een gebiedsaanpak om te werken aan integrale opgaven. Met het ontschotten van financiering in een gebiedsfonds kan gericht en op maat ontwikkelingen in een gebied in gang worden gezet.

Met het uitdaagrecht kan een groep (georganiseerde) bewoners of maatschappelijke organisaties de taken (en budget) van de overheid overnemen als zij denken dat het anders, beter en/of slimmer kan om hun omgeving te verbeteren. Het uitdaagrecht kan, mits goed georganiseerd en gefaciliteerd, bijdragen aan maatschappelijke meerwaarde en betrokkenheid.